PSİKOLOJİK DANIŞMA YAKLAŞIMLARI

1982 YILINA KADAR VAROLAN
PSİKOLOJİK DANIŞMA YAKLAŞIMLARI
9 temel yaklaşım vardır :

1. Psikanalitik Terapi - Freud
Psikoterapi tarihinin ilk görüşüdür, ilk sistemidir. Psikanaliz bir kişilik kuramıdır, bir felsefi sistemdir, bir psiko-terapi yöntemidir.


2. Psikanalitik Terapinin Uyarımcıları ve Evrimleşmiş Şekilleri - Jung, Adler, Fromm, Horney, Sullivan, Rich, Ericson Freud'tan etkilenmişlerdir.
Ortodoks psikanalizi değiştirmek üzere kuram geliştirmişlerdir. Sosyo-kültürel etkenlerin önemini vurgularlar. Bilinçli etkenler, kişilerarasın ilişkiler bireyin gelişiminde önem taşır. Halen hepsinin görüşü de geçerlidir. Yeni gelişmeler bu görüşler üzerine yapılmaktadır.


3. Varoluşçu Terapi - Maslow,May, Frankl, Jourard
Psikolojide üçüncü güçtür. Hem psikanalize hem de davranışçılığa tepki olarak gelişti. İnsan varlığını denek yapmaya karşıdır.


4. Kişi Merkezli Terapi - Carl Rogers
PDR'nin babasıdır. Psikanalize tepki olarak 1940 yıllarında yönlendirici olmayan terapi adı altında gelişti. Danışana terapide daha fazla sorumluluk yüklenir.


5. Gestalt Terapi - Fritz Perls
Analitik terapiye karşıt olarak gelişmiştir. Deneyimlere önem verme, günlük yaşama önem verme, farkındalık ve bütünleşmeye önem verme esastır. Zihin ve beden işlevlerinin bütünleştirilmesi esasına dayanr. Örnek; dans ederek tedavi bunun bir şeklidir.


6. Transaksiyonel Analiz - Eric Berne
Çağdaş modeldir. Bilişsel ve davranışsal yönlerin bütünleştirilmesi esasına dayanır. İnsanlara şu andaki farkındalıkları içinde kararlarını gözden geçirme, analiz etme esasına dayanır.


7. Davranışçı Terapi -Bandura, Mahoney, Weichanbaum, Beck, Wolpe, Lazarus, Kordin
Davranış bozukluklarının düzeltilmesinde öğrenme prensipleri uygulanır. Her sonuç yeni bir araştırma için oluşturucudur. Burada her teknik yeniden ıslah edilmesi gereken bir özellik taşır.


8. Rasyonel Emotif Terapi ( RET ) Mantıksal, Duygusal Tedavi - Albert Allis
Üst düzeyde öğretici, bilişsel, eylem yönelimli tedavi modelidir. Kişisel problemlerin temelinde inanç sistemlerinin ve düşüncenin rolü olduğu şeklinde görüşleri vardır.


9. Gerçek Tedavi (Reality Teraphy) -William Glasser
Geleneksel tedavilere tepki olarak gelişmiştir. Şu ana vurgu yapar. Gelecek ve geçmiş değil, şimdi önemlidir. Kıssa sürelidir. 4-5 seansta bitirilir. Kişinin gücünün açığa çıkarılması esastır. Temelde kişiye gerçekçi olma yolları öğretilir.

Gerçekçi davranış başarıya ulaşmak için esastır.

Bu dokuz temel yaklaşım 4 kategoride ele alınır:
1. Psikodinamik yaklaşım
2. Yedi sosyal psikolojik kuramcı ve ego psikologları denen grup (bunlara neo-freudianlar ya da neo-analitik uygulamacılar diyoruz)
3. Varoluşçu yaklaşım, kişi merkezli yaklaşım ve Gestalt terapiyi kapsayan, insancıl psikoloji üzerinde temellenmiş deneysel ilişki yönelimli terapiler (hümanistik psikoloji)
4. Bilişsel ve davranışsal yönelimli, hareket yönelimli tedaviler (T.A., RET, Davranış Tedavisi, Gerçek Tedavisi)